Inleiding

Voor onze jaarlijkse modelspoorexpositie in maart 2008 wilden we meer interactiviteit op de Märklin-baan aanbrengen. Een bezoek aan MiWuLa in Hamburg had ons op ideeën gebracht.

Een plek langs de nevenbaan bleek als vanzelf een perfecte locatie te zijn om die interactiviteit te realiseren.
Het resultaat is ondermeer de halte Bad Wanne.

In dit artikel wordt de ontstaansgeschiedenis van Bad Wanne verteld.
 

De uitgangssituatie

De vaste Märklin-baan bestaat uit een dubbelsporige hoofdlijn met twee eindstations (schaduwstations) en een tussenstation, genaamd Feldkirch, waar vandaan in twee, straks drie richtingen een nevenbaan aftakt.

Op een gedeelte van de nevenbaan, op een stukje tussen twee tunnels in, is sinds lange tijd een blokpost geplaatst en een primitieve, onbeveiligde railoversteekplaats.

Als je het pad over de rails volgt, kom je bij een trap uit. Deze trap leidt naar de ingang van een grot. Deze grot is verlicht en de nieuwsgierige toeschouwer wordt deelgenoot van een scene, waarin twee dames zich in een bad-inrichting of badkamer bevinden. Zie foto 1.

Foto 1. Inkijk in de badkamergrot

Als je bij de blokpost je hoofd een tikje naar rechts draait en omhoog, zie je hoog in de berg een Alpenhotel, waar wandelaars even kunnen uitrusten.
 

Interactiviteit gewenst

Enkele leden hebben een bezoek gebracht aan Miniatur WunderLand (MiWuLa) in Hamburg. Naast een fantastisch mooie en gigantisch grote modelbaan is er nog een aspect wat een bezoek zo leuk maakt: op heel veel plekken langs de baan staan bordjes met drukknoppen en een groen en een rood lampje.
Is het groene lampje aan, dan kun je op de knop drukken en dan gebeurt er iets. Als de gebeurtenis aan de gang is, is het rode lampje verlicht.
Als bezoeker kun je iets in gang zetten. Soms iets simpels, maar soms ook een complexe gebeurtenis, zoals het laten uitrukken van de brandweer.

Kortom, de bezoeker wordt interactief betrokken bij de modelbaan. Het is meer dan kijken alleen. Dat is voor volwassenen leuk, maar voor kinderen onweerstaanbaar. Kijk maar eens in de Efteling, hoe fanatiek de kinderen bij Hans en Grietje de klink van het hek op en neer bewegen om de heks te laten verschijnen, die dan Knibbel, knabbel, knuisje, wie... (wedden dat je het zelf af kunt maken?) zegt.

Wij vonden het leuk om het publiek ook meer bij onze baan te betrekken en daarom zijn we op zoek gegaan naar situaties op de baan, die interactief gemaakt konden worden.
 

Interactiviteit gemaakt

Een rondje langs de baan leverde al gauw kanshebbers op. Eén daarvan was natuurlijk de eerder genoemde badkamer. Er brandde altijd licht om de scéne te kunnen zien. Wat is nu eenvoudiger om daar een schakelaar tussen te zetten en een bordje met verklarende tekst?

Ook de druipsteengrot met speologen, stalactieten en stalagmieten werd op dezelfde manier interactief gemaakt. De kabelbaan onderging hetzelfde lot. Zie foto 2.
 

Foto 2. Druipsteengrot met speologen

De aanloop naar de nieuwe halte

We hadden de badkamer interactief gemaakt. Er loopt een pad vanaf de spooroversteekplaats via een trap naar die badkamer, maar hoe komen onze minimensjes eigenlijk bij de badkamer? Hoe moet het spoorweg-personeel bij de blokpost komen? Er was geen pad naar boven. En door de tunnels lopen is te gevaarlijk.

De enige logische oplossing voor dit probleem was om tussen de twee tunnels een halte te maken én een trapconstructie, zodat spoorwegpersoneel van bovenop de berg naar de blokpost kan afdalen en wandelaars vanaf de halte naar het Alpenhotel kunnen lopen.

En als klap op de vuurpijl wilden we dat het publiek kan bepalen of een trein bij deze halte stopt of niet, door middel van het indrukken van een knop.
 

Het maken van de halte

Het feit dat het om een halte zou gaan, betekende dat deze eenvoudig van constructie zou zijn. Een houten beschoeiing en daarachter een schuin aflopend talud van aangestampte aarde. Een vorm die je bijvoorbeeld in Duitsland veelvuldig tegenkomt of tegenkwam.

De beschoeiing is gemaakt met behulp van ijslolliestokjes en luciferhoutjes. In de baan werden gaatjes voorgeboord die net iets kleiner waren dan de doorsnede van een luciferhoutje. 

Foto 3. Beschoeiing in aanmaak

De luciferhoutjes werden ingekort en in de gaatjes gestoken. De hoogte komt overeen met de hoogte (breedte) van een ijslolliestokje. Zie foto 3.
Vervolgens werden de ijslolliestokjes of delen daarvan achter de luciferhoutjes geplaats en daaraan vastgelijmd. Nadat de lijm uitgehard was en het hout met Heki betonkleurige verf behandeld was, is met gips het aflopende talud gemodelleerd.

Nog tijdens het drogen van het gips is het bestrooid met een zandmengsel. Na het uitharden is dit nogmaals gedaan, maar deze keer werd het zand met verdunde houtlijm ingedruppeld.

 

Nadat alles goed droog was, is het hele perron met verdunde lazur-verf verouderd en kreeg het een wat vuiler aanzien.

Tot slot nog her en der wat grasvezels en klein onkruid aangebracht als finishing touch.
Op onderstaande foto 4 is het eindresultaat te zien.
 

Foto 4. Het perron klaar

De techniek van het interactief laten stoppen van treinen

De techniek die nodig was om het gewenste effect te krijgen is een combinatie van hardware (een knop met een lampje) en software (de baanbesturingsprogramma).

De knop werd aan de buitenkant van de baan gemonteerd. Het is een knop met een lampje, dat een aparte aansluiting heeft. De knop werd aangesloten op een terugmelddecoder. Het lampje in de knop werd aangesloten op een stopdecoder (die wel of geen stroom doorlaat).

De logica werd gerealiseerd met behulp van de mogelijkheden van het baanbesturingsprogramma. Op de Märklin-baan gebruiken wij het programma Railroad. Op foto 5 is de knop met bijbehorende instructie te zien.
 

Foto 5. De bedieningsknop voor het stoppen

 In gewone spreektaal moest de volgende functionaliteit ingebracht worden: als er een trein van links of rechts de halte nadert, moet het lampje in de knop vijf seconden aangaan. Het lampje is het teken dat de knop actief is. Als gedurende de tijd dat het lampje aan is op de knop gedrukt wordt, moet de trein stoppen langs het perron.
 

De naam van de halte

Onze baan is gesitueerd in het grensgebied tussen Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland. Al onze stations hebben Duitse namen. Het was dus logisch dat deze halte ook een Duitse naam zou krijgen.
Omdat de halte de minimensjes de gelegenheid biedt om naar de grot met de badkamer te gaan, lag een naam met het woordje Bad voor de hand. Het Duitse woord Badewanne betekent badkuip. Zo'n ding bevindt zich ook in de grot. Vandaar dat we uitkwamen op de naam Bad Wanne. In het Nederlands is dat Bad Kuip. Heel toepasselijk.
 

De trapconstructie

De halte bevindt zich in een kloof, tussen twee tunnels. Wandelaars en bezoekers voor het alpenhotel moeten naar boven om bij het wandelpad over de kam van de berg te komen. Zie foto 6.

 

 

 

Foto 6. Het pad naar het Alpenhotel

Gezien de steilte van de wand was klimmen uit den boze. Een hulpconstructie was noodzakelijk om onze minimensjes veilig op weg te helpen. Vandaar dat er een trapconstructie moest komen.

Deze constructie is geheel met de hand gemaakt, gebruik makend van echt hout, afkomstig van overtollige sigarenkistjes en aansteekfineer.
Om het hout ouder te laten lijken is het nabehandeld met beits.

Foto 7. De nieuwe trapconstructie